Gmina Ujsoły to gmina wiejska w województwie ¶l±skim, w powiecie żywieckim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie bielskim.

Gmina Ujsoły to gmina wiejska w województwie ¶l±skim, w powiecie żywieckim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie bielskim. Gmina Ujsoły położona jest w południowej czę¶ci województwa ¶l±skiego, w Beskidzie Żywieckim, tuż przy granicy ze Słowacj±. Gmina ma charakter typowo górski, zajmuje obszar prawie 11 tysięcy ha podzielony na cztery sołectwa: Ujsoły, Glinka, Złatna, Soblówka zamieszkiwane przez prawie 5 tysięcy osób. Siedziba gminy to Ujsoły. Ujsoły to jeden z najbardziej dziewiczych zak±tków Polski. Największym bogactwem tej ziemi s± lasy zajmuj±ce ponad 70% powierzchni całej gminy. W celu ochrony tego cennego przyrodniczo terenu wł±czono cały obszar gminy w obręb Żywieckiego Parku Krajobrazowego i utworzono 3 rezerwaty przyrody: Oszast, Muńcuł, Dziobaki chroni±ce pozostało¶ci prastarej puszczy karpackiej. Na tym terenie występuje ponad 50 gatunków ro¶lin objętych ¶cisł± ochron± oraz ponad 150 gatunków ptaków, ssaków i gadów. Według danych z 30 czerwca 2004, gminę zamieszkiwało 4686 osób. Struktura powierzchni Według danych z roku 2006, gmina Ujsoły ma obszar 109,95 km2, w tym: użytki rolne: 25% użytki le¶ne: 70% Gmina stanowi 10,57% powierzchni powiatu. Folklor góralski Pocz±tki gospodarowania na tym terenie sięgaj± wieku XV. Pierwszymi osadnikami byli pasterze napływaj±cy z terenu Karpat Wschodnich, którzy wykorzystywali dobre warunki do wypasu bydła i osiedlali się na okolicznych halach. Pocz±tkowo osadnicy byli ludĽmi wolnymi, póĽniej wraz z wprowadzaniem gospodarki folwarcznej oraz zmuszaniem do odrabiania pańszczyzny ich swoboda była ograniczana, wobec czego okazywali swój sprzeciw w zbójnictwie. Turystyka Przez tereny obecnej gminy przechodził historyczny szlak handlowy prowadz±cy na słowack± Orawę i dalej do Wiednia. Ujsoły to doskonałe miejsce do wypoczynku. Górskie położenie gminy stwarza okazję do podziwiania malowniczych krajobrazów, wędrówek szlakami o różnym stopniu trudno¶ci. Wytyczono tu ponad 80 km szlaków pieszych i 70 km szlaków rowerowych biegn±cych po najbardziej atrakcyjnych widokowo szczytach górskich. W Złatnej znajduje się Ľródełko wody siarkowej zwane przez mieszkańców "¶mierdz±cym potokiem", a ostre górskie powietrze stwarza tu specyficzny mikroklimat. Czysta woda potoków spływaj±cych z gór chłodzi zmęczone stopy wędrowców, którzy po trudach mog± odpocz±ć w schroniskach górskich na Hali Lipowskiej, Rycerzowej i Krawcowym Wierchu oraz w pensjonatach prywatnych. Zabytki Pozostało¶ci dawnego budownictwa drewnianego z II połowy XIX wieku - Ujsoły, Złatna Przydrożne kapliczki Ujsoły, Smreków, Wajdów Groń Le¶niczówka w Złatnej Trudne warunki życia, kamieniste gleby, surowy klimat oraz wielkie przestrzenie zmuszały mieszkańców do bycia samowystarczalnymi. Do dzi¶ przetrwały ¶lady kunsztu budowlanego górali, którego przykładem jest zabytkowa le¶niczówka w Złatnej. Pozostało¶ci huty szkła w Złatnej - Huta Na pocz±tku XIX wieku powstały pierwsze zakłady przemysłowe: tartak napędzany energi± wodn± oraz huta szkła, pozostało¶ci której można zobaczyć dzi¶ w Złatnej. Kamienny krzyż z 1833 r. - Złatna Huta Kultura Izba regionalna w Glince gromadzi stare, ręcznie wykonane sprzęty użytku domowego oraz dawniej używane sprzęty rolnicze stanowi±ce o pracowito¶ci i trudzie mieszkańców. Przodkowie pozostawili po sobie bogate dziedzictwo kulturowe: zwyczaje, język, stroje starannie chronione przez współczesnych mieszkańców wsi doceniaj±cych m±dro¶ć i dorobek ojców. Na terenie gminy działaj± zespoły folklorystyczne kultywuj±ce stare tradycje: "Juhas", "Młode Juhasy" oraz "Jedlicka". Zespół pie¶ni i tańca Juhas może się poszczycić występami w wielu krajach ¶wiata i udziałem w licznych festiwalach folklorystycznych. Dziecięcy zespół folklorystyczny nosi nazwę Tęczowe kropelki. Huda Tylko w Ujsołach przetrwał niespotykany nigdzie indziej zwyczaj palenia "hud" czyli wielkich ognisk w noc ¶więtego Wawrzyńca. Zwyczaj ten stał się okazj± do obchodów corocznego ¶więta gromadz±cego liczne rzesze miło¶ników gór i góralskich tradycji. Cykliczne imprezy promocyjne: Cykliczne spotkania z ludĽmi kultury - maj Przegl±d piosenki dziecięcej - 1 czerwca Gminny Dzień Kultury - czerwiec "Wawrzyńcowe Hudy" - impreza folklorystyczna w ramach Tygodnia Kultury Beskidzkiej Legenda Najbardziej znanym zbójnikiem był Marcin Portas i to być może wła¶nie on wraz z kamratami nocował w piwnicach na Muńcole. Dzi¶ zabł±kany turysta może trafić na zbójnickie skarby w tych piwnicach schowane, które tylko w dzień Bożego Ciała staj± otworem. A może znajdzie skarby na Zbójnickich Dolinach pod Hal± Bieguńsk±, gdzie niegdy¶ była chata samego hetmana zbójnickiego Sebastiana Burego?

SOCRATES COMENIUS
Ujsoły od dawna znane były z malowniczych krajobrazów, doskonałych warunków uprawiania czynnego wypoczynku oraz tańca i muzyki góralskiej. Do rozsławienia i promocji naszej miejscowości aktywnie włączyła się Szkoła Podstawowa im. T.Sygietyńskiego w Ujsołach. Z incjatywy dyrektora szkoły przystąpiliśmy do programu Socrates - Comenius. W ramach tego programu podjęliśmy współpracę z partnerskimi szkołami z Hiszpanii - Laviana - Sobrescobio i Francji - Traitfontain, Valoruis,urzeczywistniając tym samym proces integracji europejskiej. W drugim roku realizacji projektu dołączyli do nas partnerzy rumuńscy Giurgita, Apele vii. Głównym celem Szkolnego Projektu Comeniusa jest ochrona środowiska i zasobów naturalnych na obszarze parków krajobrazowych oraz kultura i tradycje regionów, gdzie zlokalizowane są szkoły. W projekcie w edycji 2002/2003, 2003/2004 i 2004/2005 zaplanowaliśmy i zrealizowaliśmy wiele zadań o charakterze edukacyjnym, których efektem są produkty końcowe w postaci wspólnego magazynu europejskiego, "Da, QUI, TAK, SI" paszportów europejskich, słowniczków piktograficznych, albumów, kącików europejskich oraz uroczystości związanych bezpośrednio z realizowanym projektem.Bliższemu poznaniu środowiska, systemów edukacyjnych oraz tradycji i kultury regionów miały służyć wzajemne wizyty, w czasie których zawiązały się niezwykłe przyjaźnie między uczniami i nauczycielami partnerszkich szkół. Wszystkie podejmowane działania pozytywnie wpływają na wszechstronny rozwój uczniów i nauczycieli, podnosząc prestiż i jakość pracy szkoły. Wizyty studyjne i robocze w ramach Szkolnego Projektu Comeniusa. • Hiszpania 13 - 17 listopada 2002 r. - wizyta studyjna • Polska 1-6 kwietnia 2003 r. - wizyta studyjna • Hiszpania 5-12 maja 2003 r. - wizyta robocza • Rumunia 4-10 listopada 2003 r. - wizyta studyjna • Francja 29 kwietnia - 4 maja 2004 r. - wizyta robocza • Polska 16-21 listopada 2004 r. - wizyta robocza W dniach od 16 do 21 listopada odbyła się wizyta robocza w Polsce. Mieliśmy okazję ponownie gościć przyjaciół z Hiszpanii, Francji i Rumunii w progach naszej szkoły. Tym razem ku ciesze całej społeczności szkolnej odwiedziły nas dzieci z partnerskich szkół. Odbyła się uroczystość powitania, uświetniona specjalnym programem artystycznym, prezentowaliśmy swoje osiągnięcia. Zorganizowane zostały wspólne zajęcia oraz konkursy. Przygotowaliśmy wiele atrakcji zarówno dla uczniów jak i kadry nauczycielskiej, związanych z realizacją zadań w projekcie, jak również z promocją naszej gminy i regionu. Goście mimo niesprzyjających warunków atmosferycznych, byli zachwyceni przygotowanym programem wizyty w Polsce. Ujsoły has been known for its picturesque landscapes, excellent conditions to take up different forms of recreation and folk music and dance for a long time. One of the schools that actively took part in promoting our village is the T. Sygietyński primary school in Ujsoły. On the initiative of the school headmaster and taking advantage of the possibility of participation in European educational programs in 2002, we entered the Socrates-Comenius program as the first school in the Żywiec powiat. Within this program we established cooperation with partner schools from Spain-Laviana-Sobrescobio and France-Traitiefontaine, Valoruis, simultaneously realizing the European integration process. In the second year of the project realization new partners from Romania Giurgita, Apele vii joined us. The main goal of the school Comenius project is protection of the environment and natural resources in the areas of landscape parks (rural regions) and culture and tradition of the regions where the schools are located. The 2002/2003, 2003/2004, 2004/2005 editions of the project we planned and completed many educational tasks such as a joint European magazine "DA, QUI, TAK, SI", European passports, albums, pictorial dictionaries, European corners and conducted ceremonies directly connected with the project realization. The aims of the mutual visits were not only to make unusual friends among students and teachers of our partner schools but to get to know better the environments, education systems, culture and traditions of the region as well. All activities undertaken positively have influenced on all-round development of both students and teachers highly increasing prestige and work quality of the school. Study and work visits within School Comenius Project Spain 13-17 November 2002 - study visit Poland 1-6 April 2003 - study visit Spain 5-12 May 2003 - work visit Romania 4-10 November 2003 - study visit France 29 April - 4 May 2004 - work visit Poland 16-21 November 2004 - work visit W latach 2002 - 2005 w ramach programu Sokrates realizowaliśmy jeden z jego komponentów - Szkolny Projekt Comeniusa. Grupę partnerską tworzyły szkoły z Hiszpanii, Francji i Rumuni. Szkoły opracowały projekty podejmujące zagadnienia ekologii i ochrony środowiska naturalnego, kultury oraz tradycji swoich regionów. W trakcie trwania projektu współpraca rozwinęła się o kolejne dziedziny m.in. poznawaliśmy systemy edukacyje, rzemiosło artystyczne, muzykę, taniec, technologie informacyjno-komunikacyjne, kulturę konsumencką oraz języki partnerów. Interdyscyplinarny charakter projektu dał bodziec do: aktywizacji uczniów, zwiększonej motywacji do nauki, nawiązania kontaktów z rówieśnikami z innych krajów, doskonalenia i poznawania języków obcych, oraz kształcenia umiejętności komunikowania się poprzez nowoczesne technologie. Wymiernym efektem kooperacji szkół , oprócz wytworzonych produktów końcowych było poszerzenie horyzontów i wszechstronnej wiedzy, łamania stereotypowych wyobrażeń o partnerach oraz wzmocnienie tożsamości europejskiej. Bezcenne stały się zawiązane przyjaźnie między uczniami i nauczycielami szkół partnerskich, które zrodziły się w wyniku bezpośrednich kontaktów czyli wizyt studyjnych i roboczych w trzech kolejnych latach współpracy. W wyjazdach do Hiszpanii, Rumunii i Francji wzięło udział 7 uczniów i 7 nauczycieli naszej szkoły. Byliśmy także organizatorami dwóch wizyt w Polsce studyjnej i roboczej, goszcząc 8 uczniów i 10 nauczycieli z każdej ze stron. Kontakt z naszymi przyjaciółmi utrzymywany jest nadal do dnia dzisiejszego poprzez pocztę elektroniczną. Społeczność szkolna, a także rodzice i przedstawiciele władz lokalnych mieli okazję przygotowywać i brać udział w wielu uroczystościach i happeningach związanych z naszym uczestnictwem w programie m.in.w Tygodniu Comeniusa, Internatinal Market, Tygodniu Europejskim, programach wizyt studyjnej i roboczej w Polsce, konkursach oraz akcjach o charakterze ekologicznym. Ostatnim akcentem trzyletniej kooperacji była majowa wizyta u hiszpańskiego koordynatora projektu. Głównym jej celem było podsumowanie i ewaluacja wszystkich prac i zadań realizowanych w naszym wspólnym przedsięwzięciu. Na specjalnie zorganizowanej konferencji prasowej zostały przekazane do publicznej wiadomości efekty naszych działań. Uczestniczyliśmy w spotkaniach z przedstawicielami lokalnych władz i instytucji wspierających rozwój regionu - Asturii, a także po raz kolejny wzięliśmy udział w III edycji międzynarodowych targów - Intrnational Market. Wspaniała atmosfera i niezapomniane wrażenie, jakie od samego początku stworzyli nasi hiszpańscy koledzy zdeterminowało nas do dalszej współpracy mimo przewidzianego na 2005r zakończenia projektu. A. Ciurla I